Milieu-impact van keramische steen versus marmer

Keramische tegelindustrie

• Wereldwijd is de keramiekproductie goed voor zo'n 19 miljoen ton CO₂ per jaar, met een geschatte GWP (*) van 14,4 kg CO₂-equivalent per vierkante meter. Het grootste deel van deze emissies (92,1%) is toe te schrijven aan CO₂, waarbij het bakproces (55%) en het drogen (45%) de hoofdoorzaken zijn.
• “Cradle-to-gate” emissies (°) van keramische tegels bedragen circa 0,539 kg CO₂-equivalent per kg oftewel ongeveer 10,8 kg per m² (bij een dichtheid van 20 kg/m²). Bij geavanceerde productie in Foshan (China) liggen de emissies circa 10% boven het wereldgemiddelde, met productwaarden van 1–2 kg CO₂ per kg.
• Over de volledige levensduur (50 jaar) bedraagt de GWP 16,3 kg CO₂-equivalent per m², waarvan 80% tijdens de productie en 20% bij plaatsing en gebruik ontstaat.
• Het grootste aandeel van de uitstoot komt van (sproei)drogen (36%) en bakken (55%).

Marmerindustrie

• De CO₂-uitstoot in de marmersector ontstaat vooral tijdens het winnen (met diesel en elektriciteit) en het verwerken (zagen, polijsten). Vervoer speelt vooral een rol bij langere afstanden. Europese en Amerikaanse groeves rapporteren “cradle-to-gate” uitstoot van circa 32 tot 52 kg CO₂-equivalent per m².
• “Cradle-to-gate”: 2,01 kg CO₂-equivalent per kg (ongeveer 52 kg per m² bij een dichtheid van 26 kg/m²). In de VS (Polycor-studie) rapporteerden groeves 32,75 kg/m² (waarvan 16% voor winning en 80% voor verwerking).
• Levensduur (50 jaar): Sommige studies rapporteren een lagere totale GWP voor marmer van 10,9 kg CO₂-equivalent per m², vooral dankzij het beperkt onderhoud.
• Verwerking is goed voor 60% van de uitstoot (waarvan 92% via elektriciteit), winning ongeveer 12%. Lokaal gewonnen marmer verlaagt de voetafdruk drastisch.

Vergelijkende Analyse

• GWP per m²: keramiek heeft in het algemeen een hogere GWP dan marmer, door de hoge energie-input bij het bakken. Marmer heeft een lagere GWP per m², maar dit hangt af van dikte en logistiek.
• “Cradle-to-gate”: keramiek: 16,3 kg CO₂/m², marmer: 10,9 kg CO₂/m².
• Levenscyclus: in scenario’s van 50 tot 75 jaar scoort marmer doorgaans tot 55% beter.
• Sleutelfactoren: voor keramiek is 80% van de uitstoot toe te rekenen aan het bakproces; voor marmer zijn transport en verwerking verantwoordelijk voor het grootste deel.
• Gevoeligheid: 20% meer energie input verhoogt de GWP van keramiek met 12–20%, terwijl dikkere marmerplaten (boven 1,25 inch) tot 53% meer uitstoten.
• Neveneffecten: Marmer belast meer op grondstoffengebruik, keramiek veroorzaakt meer aan respiratoire verontreiniging.

Conclusie

Marmer realiseert meestal een lagere levensduur-gerelateerde uitstoot dan keramische tegels per m², vooral in langlopende toepassingen zonder energie-intensief bakproces. Let wel, transportafstanden en lokale omstandigheden kunnen dit beeld beïnvloeden; daarom blijft een project specifieke milieu-analyse (LCA) cruciaal bij materiaalkeuze en duurzaamheidsbeleid.

(*) GWP = Global Warming Potential. In de steensector wordt GWP gebruikt als maatstaf om de klimaatimpact van natuursteen te beoordelen.

(°) ‘Cradle to gate’ betekent dat alleen het traject van een product wordt bekeken vanaf de winning van de grondstoffen (cradle) tot aan het moment dat het product de fabriek verlaat (gate). Dit model wordt vaak gebruikt bij Life Cycle Assessments (LCA’s) of milieu-impactberekeningen gedurende het productieproces; vervoer naar de eindgebruiker, het gebruik en de afvalfase van het product worden hierbij niet meegerekend.