Er bestaan drie soorten experts die een partij technisch kunnen ondersteunen. De persoon die willekeurig als zelfbenoemd expert een vragende partij bijstaat, diegene die in zijn werkdomein gespecialiseerd is en optreedt voor een specifieke opdrachtgever (de vakdeskundige), of de gerechtelijk expert die door de Handelsrechtbank (Ondernemingsrechtbank) of Rechtbank van Eerste Aanleg aangesteld wordt. In dat laatste geval zal dat veelal een ingenieur-architect zijn, al dan niet bijgestaan door een specialist ter zake bij specifieke gevallen (zoals tegelwerken bijvoorbeeld).

De wetenschap van een technisch verslag

Basiskennis of oppervlakkige ‘knowhow’ is uiteraard onvoldoende om de waardige titel van “deskundige” of “expert” te kunnen dragen. Vandaar dat meestal architecten, gespecialiseerde technisch adviseurs, of bouwdocenten logischerwijs de aangewezen personen zijn om zich te buigen over anomalieën die zich in een bouwconstructie of afwerkingsfase kunnen voordoen. Een technisch verslag moet ook wetenschappelijk onderbouwd zijn.

Betrouwbare bronnen en ervaren experts met een diepgaande technische kennis in hun vakgebied zijn eigenlijk een beetje de ‘rechter op de werkvloer’. Denk in de tegelwereld bijvoorbeeld maar aan de ingenieurs van de dienst ATA (Technisch Advies) van Buildwise (het vroegere WTCB) die de aannemer-tegelzetter gratis kunnen bijstaan als er zich op de werkvloer een probleem voordoet. Ook opleidingsdeskundigen en onderzoekers met decennia ervaring in het tegelzetten kunnen als vakspecialist in een twistzaak optreden en hun bevindingen in een rapport samenvatten.

We zetten de verschillende soorten expertises kort op een rijtje:

1. De minnelijke expertise

• Kan eenzijdig zijn: een van de partijen doet een beroep op een specialist om de werken te beoordelen. Rechter oordeelt over de waarde van het verslag.
• Gezamenlijk (expertise op tegenspraak): beide partijen komen overeen om samen een expert aan te stellen. Waarde wordt gelijkgesteld met deze in een gerechtelijk onderzoek.

Het aanstellen van een minnelijk expert kan gevoelig kostenbesparend zijn voor beide partijen en tot een snelle consensus leiden zonder een verslag of verdere procedure af te wachten!

2. De gerechtelijke expertise

• De rechter stelt zelf een expert aan uit een vaste lijst.
• Het verslag heeft nog altijd een niet-bindend karakter (enkel adviserend).
• Kostelijke procedure. En het kan lang duren vooraleer er een uitspraak kan komen.

3. ​De ‘Verzoeningscommissie Bouw’ is een commissie die is samengesteld uit consumenten, vertegenwoordigers (bv. Testaankoop), architecten en algemene aannemers.

• Ze behandelt enkel technische geschillen die betrekking hebben op de private woningbouw. 
• Korte procedure.
• Relatief goedkoop.
• Beide partijen moeten akkoord zijn.