Zin om meer te creëren

Nicolas Lannoye, elektromechanicus van opleiding, was allesbehalve voorbestemd voor het beroep van steenhouwer.

“Ik begon ooit als verkoper bij het kraanwerkbedrijf Grohe – wat mij een bijnaam opleverde die later aan de basis lag van Grohe Granits – werkte ik een aantal jaren als technisch verkoper van natuursteenplaten en tegels. Ik was dus al verliefd op steen voordat ik er zelf mee werkte. Ik hield van al de kleurtinten, al de verschillende texturen, met gepolijste, verzachte, gevlamde stenen,… Ik was ook erg geïnteresseerd in de fabricagetechnieken, in de machines, en in de mogelijkheden die verschillende stenen konden bieden."

"Ik kreeg dus zin om zelf meer te creëren, en mijn leven zelf in handen te nemen. Ik ging in gesprek met verschillende steenhouwers, en enkelen wilden mij hun bedrijf overlaten. Zo ben ik uiteindelijk terecht gekomen in dit atelier, dat al meer dan 5 jaar gesloten was. Als autodidact creëerde ik Grohe Granits, zonder ooit voor een baas of andere steenhouwer te hebben gewerkt. De eerste keer dat ik een machine gebruikte, onderzocht ik hem twee keer voordat ik hem aanzette, daarna probeerde ik het en van het een kwam het ander. In het begin volgde ik ook een opleiding aan de Pôle de la Pierre in Soignies, hoewel ik me voornamelijk richtte op blauwe steen."

Herbeginnen

"Ik ben met Grohe Granits begonnen in 2017. Omdat de werkplaats al 5 jaar gesloten was, moest alles opnieuw opgestart worden. Ik begon met het leeghalen van de huidige kleine showroom, die toen vol stond met planken waarop zelfs nog stapels prijslijsten uit de jaren ’80 (!) lagen. Op die plek presenteer ik nu stalen, grafaccessoires, platen, vazen, ornamenten, etc. Na het opruimen ben ik begonnen met het onderhoud van de machines en het opnieuw gebruiken ervan. Het was een enorme klus om de hele locatie op te ruimen en te reorganiseren. Daarbij hoorde ook de bouw van een tweede ruimte, die dienst doet als kantoor, kantine, keuken en sanitair."

"Uiteindelijk heeft het mij vier jaar gekost om alles weer op orde te krijgen. Maar ondertussen was ik wel aan het werk natuurlijk. Cashflow en liquiditeit zijn namelijk nog steeds het probleem voor jonge bedrijven. Wanneer we een beetje geld hebben, gaan we vooruit en investeren we, en als er minder is, betalen we eerst de leveranciers en alle facturen.”

Vervaardiging en plaatsing

De hoofdactiviteit van Grohe Granits is het vervaardigen van grafstenen, voornamelijk in graniet en marmer afkomstig van over de hele wereld en geselecteerd bij groothandels, of in blauwe steen uit de Steengroeve van Henegouwen. Verder verzorgt het bedrijf ook de restauratie en reparatie van oude monumenten, met name in blauwe hardsteen, op begraafplaatsen.

“Daarnaast werk ik ook met blauwe steen voor gebouwen, drempels, schouwen, trappen. Ik maak ook af en toe keukenwerkbladen. De werkplaats is goed uitgerust voor alles wat zwaar is en veel handelingen vereist. Uiteraard zorg ik ook voor de plaatsing.”

Een oud maar functioneel machinepark

Het terrein waar de werkplaats is gevestigd heeft een oppervlakte van bijna 50 are en biedt dus mogelijkheden voor toekomstige uitbreidingen.

“Qua machines loop ik niet voorop in technologie. Ik gebruik de snijmachines die hier al aanwezig waren, de eerste voor blauwe steen en marmer en de tweede voor graniet en composiet. Ik beschik ook over een kniebeschermer en een beitel die dateren uit de oude tijd. Na het snijden voeren we de volledige afwerking met de hand uit, met het elektrische gereedschap. Hoewel ik helemaal alleen ben begonnen, word ik tegenwoordig geholpen door een veelzijdige onderaannemer, die een voorliefde heeft gekregen voor steenhouwen, en door een uitzendkracht."

"Omdat het machinepark oud maar functioneel is, zou ik graag een tweedehands bewerkingscentrum willen aanschaffen, maar ik zal eerst bepaalde aanpassingen aan de werkplaats moeten aanbrengen om het te kunnen installeren en vooral om te kunnen zorgen voor voldoende elektrische spanning. Met die uitbreiding zou ik bepaalde, meer specifieke vormen kunnen maken voor stèles of keukens. En vooral ook, mijn verschillende persoonlijke creaties naar verschillende schalen omzetten, afhankelijk van de grootte van het gewenste monument."

"Momenteel moet ik de sjablonen elke keer opnieuw maken volgens de verhoudingen, wat ook zijn charme heeft. Alles met de hand afbakenen en maken blijft een groot vakmanschap, dat zeker indruk maakt op de klanten die ons bezoeken.”

Maatwerk

Hoewel de vraag naar grafmonumenten jaar na jaar afneemt, kan Grohe Granits nog steeds rekenen op de Italiaanse gemeenschap die alom aanwezig is in de regio. Dankzij hen kan Nicolas alle mogelijkheden op vlak van maatwerk laten zien. Dit levert heel wat bijzondere werken op, zoals een monument met een verzameling harten, een stèle met gravures van Gilles de Binche, of een laserportret van een bakker die zijn brood uit de oven haalt. Tot en met een gitaarvormige stèle. Alles is mogelijk.

“En niet alleen voor begrafenissen: tussen de twee lockdowns door belde een restauranteigenaar uit de regio me om hem te helpen bij de inrichting van zijn terras dat hij ging heropenen… de dag nadien! We gingen aan de slag met grote wijnvaten die we transformeerden in hoge tafels met een geïntegreerde champagne-emmer, gemaakt van platen in blauwe hardsteen met een diameter van 2 m. We moesten onze andere activiteiten even onderbreken om ons op deze opdracht te concentreren en we leverden de materialen ‘s nachts zodat het terras de volgende dag volledig operationeel kon zijn.”

Adviseren en luisteren

Zoals het hoort bij echt vakmanschap, gebeurt de afwerking met de hand. De voornaamste afwerkingen zijn verzachting en klassieke polijsting. Deze laatste garandeert minder strikt onderhoud voor de grafstenen.

“Ik kies ervoor om de klant elke keer te informeren over alle voor- en nadelen van een steen of afwerking, om verrassingen te voorkomen. Het adviseren en het luisteren zijn erg belangrijk in deze intieme momenten bij het verlies van een geliefde. Mensen proberen een zo mooi mogelijk eerbetoon te brengen met een passend monument, of dit nu klassiek, origineel of beperkt is. Het vereist dus veel empathie en veel overleg, met als einddoel een optimale personalisatie. De flexibiliteit en de korte levertijden (van 10 dagen tot 2 maanden, afhankelijk van het al dan niet op voorraad zijn van de gewenste steen) doen de rest.”

Geen ruimte voor fouten

“Beginnen met een nobel en ruw materiaal en het transformeren tot een afgewerkt product, of het nu gaat om decoratie, een grafsteen of praktische elementen zoals bijvoorbeeld een trap… dat is het meest opwindende aspect van het vak. Er zijn altijd warmere of koudere stenen, die anders reageren op het zagen … Dit zorgt mee voor de charme van het product en het betekent ook dat elke realisatie altijd anders is, ook al gaat het uit van hetzelfde ontwerp. Dit alles geeft mij een zeer grote voldoening."

"Aan de andere kant gaat het wel om fysiek zwaar werk. Want je moet echt wel opletten bij het hanteren van een steen met een gewicht van 500 tot 1.000 kg. Het is beter om 5 minuten langer te nemen om een ​​correcte behandeling te garanderen en je beide handen te behouden. Zoals ik regelmatig zeg: er is geen ruimte voor fouten die schade zou berokkenen aan mensen en de producten. Zeker niet aan mensen (lacht).”

Concurrentie van Aziatische stenen

“Concurrentie met afgewerkte producten uit Azië blijft een probleem in de sector. Ook al zijn er enkele zeer goede producten. Graniet is door de aarde gemaakt. Dus alleen het feit dat het uit Azië komt, wil nog niet zeggen dat het slecht is. De belangrijkste zorg is om mensen het verschil te laten begrijpen tussen Belgische blauwe stenen en Vietnamese of Chinese varianten. Want er is wel degelijk een verschil in samenstelling, waardoor deze stenen niet dezelfde veroudering of dezelfde winterweerstand hebben. Alles wat de aarde zelf schept, schept ze goed. Daarna is het aan ons om het op de juiste plaats en op de juiste manier te gebruiken.”

De machine opnieuw opstarten

"Wat de toekomst betreft, wil ik het bedrijf goed blijven ontwikkelen, en dan zullen we verder zien. We hebben een zeer aangename, en ook zeer leerrijke start gekend. Daarna volgde een vertraging omwille van Covid. Nu moeten we de machine opnieuw lanceren. Ook al hangt dat niet volledig van mij af…”, zo besluit Nicolas Lannoye.