We beginnen opnieuw met een klein stukje theorie, alvorens de praktijk van naderbij te bekijken.

Soorten terras

Ook aan onze Belgische kust vind je de drie types van terras terug:

• het openveldterras op volle grond
• het balkonterras op verdiepingshoogte
• het dakterras, soms ook ‘open bevloering’ genoemd

Een dakterras is een constructie bovenop het gebouw, die enerzijds dienst doet als plat dak voor de onderliggende verdieping, anderzijds als recreatieve zone bij aangenaam weer. Deze opbouw is toegankelijk via één of meerdere kamers van het gebouw.

Warmteafwisseling (dauw) is hier een belangrijk gegeven. Daar zo’n tegelvloer zich meestal boven een verwarmde ruimte bevindt, is deze onderhevig aan temperatuurschommelingen. De isolatie van het dakschild dient bijgevolg zo dicht mogelijk bij hechtende betegelingen te zitten zodoende condensvorming uit te sluiten. Een goede drainering is cruciaal voor de lange levensduur van het terras, maar men dient ook mogelijke waterinfiltratie in de onderliggende lagen te voorkomen. Bij dakterrassen bestaat de afdekking meestal uit een onder helling liggende roofing of EPDM (waterkeringslaag).

Tegeldraagsystemen

Tijdrovende plaatsingen op mortelzakjes bieden al lang niet meer de ideale totaaloplossing. Vroeg of laat kwam er speling op de met gestabiliseerd zand gevulde diepvrieszakjes. En dus was het zoeken naar een liefst regelbaar en vooral stabiel systeem dat ook de ondergrond (lees: waterdichting) niet beschadigt. Intussen zijn er op de markt verschillende (regelbare) tegeldraagsystemen te vinden die niet alleen het werk van de tegelzetter een stuk makkelijker maken, maar vooral ook de grotere formaten toelaat als betrouwbare en stabiele terrasbekleding.

Tegeltypes

We onderscheiden drie soorten tegels voor terrasuitvoeringen:

1. cementgebonden- of betontegels
2. niet-poreuze natuursteentegels
3. compacte keramische tegels

Algemeen gesteld kiest men voor terrasvloeren best geen donkere (vooral geen zwarte) kleur (warmteopname) en hebben de tegels bij voorkeur een aangepast formaat zodoende onder meer thermische uitzettingen te beperken en scheurvormingen te voorkomen. Daarom neemt men best geen al te grote afmetingen, en moeten de tegels voldoende dikte hebben om de breeksterkte en dus veiligheid bij ‘zwevende’ buitenplaatsingen te verzekeren.

Klasse         Hellingshoek
R9                3° – 10°
R10             10° – 19°
R11              19° – 27°
R12              27° – 35°
R13             > 35°

De tegelfabrikanten zijn intussen gestart met de productie van keramische tegels in 20 mm en 30 mm (3 cm!) dik. De vorstvrijheidsnorm ISO EN 10545-12 blijft van toepassing, net als de antislipnorm DIN 51130 met betrekking tot de glijdweerstand (zie tabel hierboven). Klasse R10 wordt dan ook veelal aangeraden voor de betegeling van privé-terrassen.

Assymetrisch dakterras

In wezen kan men deze volkeramische tegels op drie verschillende manieren plaatsen: traditioneel in een met kunstharsverrijkte mortellijm, nat-in-nat met een geschikte hars bevattende barbotine, in een C2-S tegellijm op een uitgeharde dekvloer, of op een of ander dragertype.

De werf die Polycaro opvolgde, was een asymmetrisch dakterras rondom een penthouse, betegeld met keramische tegels van 2 cm dik alwaar was gekozen voor het Buzon-systeem op tegeldragers. De ondergrond bestond uit stukken overlapte bitumen, wat al niet meteen bevorderlijk was voor een snelle opstart van de plaatsingsactiviteiten. Er kwam ook veel snij- en zaagwerk aan te pas daar de breedtes en aansluitingen niet steeds met volle tegels konden worden ingevuld.

Werkwijze

Het zorgvuldig uitpassen van het volledige (platte) dak gebeurde niet alleen voor het bepalen van het afwerkingsniveau, maar ook voor het berekenen van de benodigde aantal tegeldragers die in diverse types op de markt verkrijgbaar zijn. Het is namelijk zo dat er meerdere series met diverse hoogtematen bestaan om grotere of kleinere onregelmatigheden van de ondergrond op te vangen.

Met een hellingscorrector (0 tot 5%) en een uitgebreide reeks bevestigingstoebehoren en voegbreedteplaatjes konden de werken worden opgestart. Voorafgegaan door het plaatsen van een aluminium regel aan weerszijden die met een vloerderkoord met elkaar werden verbonden, en een elektronische pasdarm, kon de eerste (referentie)rij geplaatst worden. De plaatsing van de hellingscorrector werd nu en dan eens gecontroleerd met een waterpas, vooral om fouten aan de basis te voorkomen. Soms werd de hellingscorrector ook gebruikt om de vlakheid van de tegels zelf te controleren.

Juiste snijtechniek

Ons viel vooral het vlotte verloop van de plaatsing op regelbare tegeldragers op, tot het moment van het aanpassen van de randopvullingen. Tegels van 2 cm dik kunnen niet zomaar met een doorsnee tegelsnijder op maat worden versneden. Het duurde trouwens een hele poos vooraleer de juiste snijtechniek gevonden werd.

Ten allerlaatste werd gekozen voor de droge slijptechniek met voorsnede. Het voorsnijden gebeurde met een handslijpmachientje om de bovenlaag te verzwakken en barstvorming aan het tegeleinde te voorkomen. Vervolgens werd met een grote slijpschijf de tegel definitief doorgezaagd.

Stofwolken

Vooral de keuze van de juiste slijpschijf was van groot belang om een zuivere tegelsnijkant te kunnen bekomen zonder dat de tegel ook tijdens het slijpen op een of andere plaats brak. Een lastig, tijdsintensief werk dat bovendien heel veel stof deed opwaaien! En dat mag u gerust heel letterlijk nemen.

In Nederland staat men op dat vlak al heel wat verder en moeten in bepaalde werkomstandigheden maatregelen worden getroffen, die de veiligheid en gezondheid van de bouwvakkers en hun omgeving ten goede komen.